Ik heb zelf op 28 jarige leeftijd mijn partner verloren. Boeken over rouw hebben mij toen veel geholpen.
Tijdens rouwen helpen boeken over rouw om herkenning en erkenning te vinden voor gevoelens en gedragingen die bij het rouwen horen. Er zijn verschillende categorieën boeken over rouw.
Per categorie heb ik een top 3 gemaakt van wat naar mijn idee de beste boeken over rouw zijn.
Inhoudsopgave
- 1 Algemene boeken over rouw en rouwverwerking
- 2 Rouw na verlies van je partner
- 3 Rouw na verlies van je kind
- 4 Rouw na verlies van je kind tijdens de zwangerschap
- 5 Rouw na verlies van je kleinkind
- 6 Rouw voor kinderen
- 7 Rouw voor jongeren
- 8 Rouw na verlies van je ouders
- 9 Praten over een naderend afscheid
- 10 Rouw over verlies van je broer of zus
- 11 Rouw na zelfdoding
- 12 Dichtbundels over rouw
- 13 Rouw bij mannen
- 14 Rouwboeken voor hulpverleners
- 15 Rouw voor kinderen en jongeren na een echtscheiding
- 16 Rouw voor volwassenen na een echtscheiding
Algemene boeken over rouw en rouwverwerking
1: Helpen bij verlies en verdriet
In dit boek geeft Manu Keirse aan de hand van vele herkenbare voorbeelden boeiend weer dat rouwen niet hetzelfde is als afscheid nemen, maar dat rouwen een proces is van anders leren vasthouden. Door deze voorbeelden wordt een rouwproces en rouwen helder en inzichtelijk. Naast aandacht voor het verlies door de dood, besteedt hij ook aandacht aan andere verliessituaties die vaak onderbelicht blijven, zoals verlies van werk, toekomstperspectief of gezondheid.
Als lezer van dit boek vind je herkenning en erkenning voor je gevoelens. Je krijgt het gevoel niet alleen te zijn en het stelt je gerust dat je op een bepaald moment in staat bent om een stapje verder te zetten in je rouwproces. Hiervoor geeft dit boek veel praktisch toepasbare- en zinvolle handreikingen.
Dit boek over rouw gaat over het leven! Het leven van iemand die een dierbare verloren heeft. En het is ook zeer geschikt voor familieleden, vrienden en kennissen die willen steunen in het proces naar een nieuw leven. Dit boek biedt informatie op welke manieren verdriet zich kan uiten en dat die er mogen zijn! Jezelf toestaan dat je je voelt zoals je je voelt, heeft mij erg geholpen in mijn eigen rouwproces. Manu Keirse doet veel recht aan de moeilijkheid van rouw, omdat hij de juiste woorden geeft aan alle gevoelens en gedrag waar je mee te maken krijgt. Daardoor biedt dit boek veel troost. Je zou het kado moeten doen aan iedereen die met het verlies van een partner, broer of zus, kind of vriend te maken heeft.
Als je iemand verliest in het leven, worstel je niet alleen met je gevoelens, maar ook met veel praktische zaken die een verlies met zich meebrengt. Uit eigen ervaring weet Marrit dit. Dit boek biedt geweldige concrete praktische tips voor rouwenden. Het is bedoeld als een anker voor mensen die door een verlies min of meer de koers zijn kwijtgeraakt.
Rouw na verlies van je partner
1: Tranen van liefde – Dagboek van een weduwnaar
Dit is een prachtig dagboek van een man en vader van 2 zonen, die het eerste jaar van rouw beschrijft, na het overlijden van zijn dierbare echtgenote Jennifer. Het staat vol met emoties die zo eerlijk beschreven zijn, dat je meteen met Tim Overdiek en zijn jongens meeleeft. Als lezer ervaar je haast zélf alle gevoelens van de schrijver en word je helemaal meegezogen in het rouwproces. Tim Overdiek verwoordt als geen ander hoe je als gezin het eerste jaar na een tragisch overlijden overleeft. Ook nadat het boek uit is, blijft het je nog lang bij. Een absolute aanrader omdat het een zeer leerzame en indringende getuigenis is, maar het biedt mensen die in een soortgelijke situatie verkeren ook veel troost en herkenning.
2: Je mag me altijd bellen – 1001 dagen van rouw
Karin Kuiper is de weduwe van Karel Glastra van Loon. Haar man overleed op 42 jarige leeftijd aan de gevolgen van een hersentumor. Dit boek gaat over 1001 dagen van haar rouw- en herstelproces. Karin verwoordt haar gevoelens en gedachten op een uitstekende manier en het boek leest makkelijk. Je vindt er veel herkenning en begrip voor alle emoties waar je mee worstelt. Het is een fijn boek voor iedereen die een partner verloren heeft, maar het is met name fijn voor jonge weduwen. Immers kom je niet veel leeftijdgenoten tegen die een partner op jonge leeftijd hebben verloren. Dit boek geeft steun, troost, tranen en soms een glimlach om je mond.
Inmiddels zijn er 50.000 (!) exemplaren verkocht en is in maart 2020 een herdruk verschenen.
In dit boek vertelt Femke van der Laan, de weduwe van de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan vertelt in korte stukjes over zichzelf en de kinderen tijdens het eerste jaar na zijn overlijden. Met de woorden die ze gebruikt voel je de liefde van dit gezin, maar ook het verdriet om een dierbare die er niet meer is en hoe zij haar best doet om te overleven. Ik heb dit boek in 1 keer uitgelezen en vond veel emoties en gedrag erg herkenbaar.
Rouw na verlies van je kind
Wat een prachtig, krachtig en liefdevol boek! In dit boek staan zeven verhalen van ouders die hun kind verloren hebben. Zij vertellen over de emotionele achtbaan waarin ze plotseling terechtkwamen en hoe het hun leven voor altijd heeft veranderd. Maar het heeft ze ook kracht gegeven. Ze hoeven hun kind namelijk niet los te laten, maar er laten zijn door over hen te vertellen. Hun verhalen, afgewisseld met prachtige foto’s en gedichten, kunnen ook andere ouders helpen die hetzelfde meemaken.
De focus van dit boek ligt op hoe het ouders die een kind verloren hebben in hun relatie vergaat. Het is opgebouwd in 12 hoofdstukken, waar in ieder hoofdstuk 1 ouderpaar aan het woord is. Het zijn verhalen die schuren en schrijnend zijn, maar tegelijkertijd bieden ze ook hoop, en met toekomst. Er zijn ouders die het samen redden en ouders die elkaar zijn kwijtgeraakt omdat ze niet samen hebben kunnen rouwen. Riet Fiddelaers-Jaspers schreef de inleiding en de uitleiding.
Suzan Hilhorst, tv-verslaggeefster, beschrijft hoe zij haar dochters Sara en Liv kort na hun geboorte verloor aan een zeldzame stofwisselingsziekte. Ze neemt je mee naar een wereld vol angst en vertwijfeling, verdriet en rouw. Ze geeft je een inkijkje in haar moederhart. Ze vertelt op een openhartige manier over haar enorme liefde voor haar dochtertjes, maar ook over de pijn van het moeten loslaten. En ze doet dit op een zeer toegankelijke manier.
Rouw na verlies van je kind tijdens de zwangerschap
Jeannette Rietberg en Maria Pel
1: Altijd een kind te kort- handboek bij zwangerschap na babysterfte
Vrouwen die zwanger zijn of opnieuw willen worden na het eerdere verlies van hun baby, worden geconfronteerd met enerzijds het bezig zijn en voelen van nieuw leven en anderzijds de rouw om het verlies. Jeannette Rietberg weet als ervaringdeskundige precies waar ze het over heeft. Maria Pel geeft als gynaecologe goede informatie en vormt een zinvolle aanvulling voor het boek. Het boek is zeer compleet, alle mogelijke aspecten rondom een zwangerschap na het verlies van een baby worden belicht. Het boek geeft feitelijke informatie, maar is tegelijkertijd ook bemoedigend. Omdat ervaringsdeskundigen aan het woord komen biedt het boek herkenning bij vrouwen die in dezelfde situatie zitten. Heel indrukwekkend.
2: Als je je kindje verliest in de zwangerschap- persoonlijk boek om in te vullen en te bewaren
Het verliezen van je kindje tijdens de zwangerschap kan grote impact hebben op je leven en wordt vaak onderschat. Dit boek is een (ver)werkboek, waar ruimte is voor jouw emoties. Het is prachtig vormgegeven. Miriam geeft je meerdere tips en handreikingen om jouw verlies te verweven in je leven, maar bovenal staat jouw ervaring centraal. Door uitnodigende vragen sta je even stil bij jouw gevoelens, die je op jouw eigen unieke manier kan invullen of vormgeven in het boek. Hiermee wordt het ook een persoonlijk bewaarboek. Mooi!
Rouw na verlies van je kleinkind
Het regent in mijn toekomst. Het verdriet van grootouders over het verlies van hun kleinkind
Het overlijden en impact van het overlijden van een kleinkind wordt niet altijd gezien, omdat het verdriet van de ouders zo groot is, dat het voelt alsof de grootouders geen recht hebben op hun eigen verdriet. Maar het verdriet voelt bijna dubbel, omdat ze niet alleen rouwen om hun eigen verlies, maar ook het verdriet van hun eigen kind dat een kind is verloren moeten zien. Dit boek is een verzameling van interviews met grootouders die een kleinkind hebben verloren. Daarmee ontstaat er ruimte voor hun gemis en hun eigen rouwproces. Het is Maria de Greef gelukt om woorden te geven aan het gemis van grootouders.
Rouw voor kinderen
Eigenlijk zijn het 2 boeken die bij elkaar horen, namelijk het doorleefboek en het meeleefboek. Het Doorleefboek is een lees- en werkboek voor kinderen in rouw. Er worden verhalen verteld over 4 dieren die met rouw te maken hebben en er staan diverse soorten opdrachten in die kinderen, eventueel ondersteund door een volwassene, samen kunnen doen. Je kunt hierbij denken aan verwerkingsopdrachten, teken- en knutselopdrachten, opdrachten die je buiten kunt doen en mindfulnessopdrachten. Het kind leert zo de wirwar van zijn of haar gevoelens begrijpen en accepteren. Het is geschikt Doorleefboek voor kinderen in de basisschoolleeftijd.
Het Meeleefboek is bestemd voor de hulp-volwassene die het kind begeleidt. Dat is iemand van buiten het gezin, die niet direct getroffen is door het verlies. Kinderen in een moeilijke situatie die zo worden bijgestaan blijken veel beter bestand te zijn tegen de moeilijkheden die ze in hun latere leven tegenkomen. Het Meeleefboek biedt veel informatie over vragen die ouders, grootouders en anderen vaak hebben. Naast beide boeken is er de Doorleefsite (www.Doorleefboek.nl). Hier zijn vele extra’s te vinden, waaronder filmpjes, extra oefeningen en achtergrondinformatie over rouw.
Rouw voor jongeren
1: je bent jong en je rouwt wat
In dit boek vertelt Lisanne van Sadelhof haar verhaal over de ziekte en het overlijden van haar moeder, en over de eerste jaren daarna. Ze heeft gezocht naar boeken die haar houvast konden bieden in het rouwproces, maar vond helaas niets over jongeren die rouwen. Mensen uit haar omgeving probeerden haar te helpen met wijsheden en cliches, die ze lang niet altijd kon ontvangen. Eentje ervan onderschrijft ze wel: ieder rouwproces is uniek. Jonge mensen die een ouder verloren vinden veel herkenning in dit boek. Dit komt omdat Lisanne de periode na het overlijden niet mooier maakt dan het is. Daarmee is het boek intens, meeslepend en verdrietig. Tegelijkertijd staat het ook vol met humor. waardoor je het ook leest met een glimlach op je gezicht. Heel mooi!
2: Verder zonder jou – Jongeren over de dood van iemand die ze lief is
In dit boek over rouw komen alleen jongeren aan het woord. Zij kunnen het beste vertellen hoe het is om zo jong een dierbare te verliezen. Het is niet alleen een boek voor jongeren die iemand verloren hebben of gaan verliezen, maar zeker ook voor ouders, vrienden en familie, het onderwijs en de gezondheidszorg. Het boek leest vlot en makkelijk weg. In de verhalen vind je veel herkenning.
Dit boek is bedoeld voor pubers en jongvolwassenen die verder moeten na het verlies van een dierbare. Misschien doe je je wel groter voor dan hoe je je voelt. Of heb je spijt van bijvoorbeeld ruziemaken met je zusje toen ze nog leefde. Wellicht denk jij dat je de enige bent die dit heeft meegemaakt en zich zo voelt. In dit boek lees je hoe andere jongeren worstelen met hun verlies en zul je merken dat er meerdere manieren zijn om er mee om te gaan. Als mensen jou niet goed begrijpen dan kun je vragen of ze dit boek willen lezen. Misschien wordt het dan duidelijker hoe jij je voelt en wat jij nodig hebt.
Er bestaan ook boeken over het (gaan) verliezen van een ouder ten gevolge van kanker, die speciaal geschreven zijn voor kinderen en jongeren. Als je hier naar op zoek bent, klik dan hier.
Rouw na verlies van je ouders
Als je je ouders verliest betekent dat je onvoorwaardelijke liefde verliest. Het is het definitieve einde van je kind-zijn, hoe de band bij leven ook was! In dit boek komen volwassen zonen en dochters aan het woord. Zij vertellen hoe het was toen zij, op verschillende leeftijden, hun ouder(s) verloren. De verhalen gaan over wat er gebeurd is en welke gevolgen het verlies in hun leven had. In dit boek wordt meteen duidelijk dat iedereen het op zijn eigen manier verwerkt. Het is een boek om voorop te leggen, zodat je het af en toe nog weer eens pakt. Je krijgt het gevoel dat je niet de enige bent. Je vindt herkenning en erkenning in de verhalen.
2: De dingen die je vergeet – Rouwen voor beginners
Gijs van der Sanden verloor als jonge twintiger onverwachts zijn beide ouders. In dit boek beschrijft hij zijn persoonlijke zoektocht op allerlei vragen rondom rouw en verlies, zoals bijvoorbeeld: Hoe blijf je overeind zonder ouders? Zit er een eind aan een rouwproces? Hoe komt het dat het zo lastig is om je verhaal echt te kunnen delen met anderen? Het gaat ook over waar je tegenaan loopt in de huidige maatschappij die geobsedeerd is door geluk en succes. Die ziet rouwen als iets tijdelijks, een verhaal met een begin en een eind. Ik heb het boek geboeid gelezen, omdat het niet alleen gaat over verlies, maar ook over veerkracht. Het is heel vlot geschreven. Het is een boek waar iedereen iets van zal opsteken.
Dit boek gaat over de persoonlijke ervaringen van Manu Keirse tijdens het ziekbed van zijn moeder en bij haar sterven.
Als iemand die je dierbaar is sterft, overkomt je de meest ingrijpende gebeurtenis in een mensenleven. Er komen herinneringen boven. Je kijkt opnieuw naar je relaties. De relatie met je broer(s) en zus(sen), de relatie tussen kinderen en ouders, de relatie met vrienden en vriendinnen. Al deze relaties krijgen een nieuwe betekenis. Dit boek hielp vele lezers hun gevoelens en ervaringen te ordenen en ze beter te leren begrijpen. Op een zachte manier omgaan met ziekte, afscheid en verlies kan helpen om de dood van je dierbare om te vormen tot iets wat nieuwe levenskracht geeft.
Praten over een naderend afscheid
Barbara Beukering
Je kunt het maar één keer doen.
We gaan allemaal een keer dood. Maar hoe ga jij en je naasten om met een naderend afscheid? De schrijfster heeft ervaren dat de verschillende wijzen waarop haar ouders omgingen met hun afscheid van het leven, ook impact heeft op de nabestaanden. In dit boek combineert zij haar eigen ervaringen met openhartige verhalen van nabestaanden over de dood van hun dierbaren. Daarnaast sprak zij met oncologen, euthanasieartsen, rouwdeskundigen en stervensbegeleiders. Dit boek is op een luchtige toon geschreven en zal zeker mensen kunnen helpen bij het voorbereiden op het naderende afscheid. Ondanks het onderwerp is het geen triest, maar een juist een mooi en integer boek.
We kennen allemaal wel de verhalen of mensen in onze directe omgeving die te horen gekregen hebben dat ze ongeneeslijk ziek zijn. Sander de Hosson is longarts in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen en beschrijft in dit boek over gebeurtenissen van deze mensen. Waar krijgen zij mee te maken in dit (zorg)proces in die laatste levensfase.
Dit boekje geeft een inkijkje in het hoofd van Sander. Welke keuzes worden gemaakt, waar het belang van de patiënt voorop staat. Daarbij is voor alles goede communicatie nodig, met gevoel en begrip voor de behoeften van de patiënt. Pas dan kun je ook weloverwogen en gezamenlijke keuzes maken.
Dit boek belicht alle zijden van de zorg die nodig is voor patiënten in hun laatste fase van hun leven. Zowel vanuit het gezichtspunt van de de patiënt en familie, maar ook vanuit het gezichtspunt van het verzorgend personeel. Het is een prachtig boek. Niet een boek wat je achterelkaar uitleest, omdat het zowel confronterend als ontroerend is. Maar wel een boek om stukje voor stukje te lezen.
3: Leven toevoegen aan de dagen
Stilstaan bij wat het met jou, je partner, kinderen, familie en vrienden doet als je weet dat je ongeneeslijk ziek bent of als je geconfronteerd wordt met een onomkeerbare situatie als gevolg van bijv dementie of een herseninfarct. Daar gaat het in dit boek in essentie om. Accepteren, nadenken en bespreken met elkaar en met het team van artsen, verzorgers wat je nog wil en kan in deze laatste fase van je leven. Welke mogelijkheden zijn er? En niet alleen op het lichamelijke, maar vooral op het emotionele, spirituele en sociale vlak. Dit boek maakt dit duidelijk.
Deze zorg wordt palliatieve zorg genoemd, waarbij de kwaliteit van leven centraal staat. Vandaar ook de subtitel: leven toevoegen aan de dagen. Sander de Hosson maakt zich sterk voor het professionaliseren van de palliatieve zorg, omdat het de kwaliteit van leven naar een hoger en waarvoller nivo kan (laten) brengen.
4 domeinen van de palliatieve zorg worden benoemd, de lichamelijke zorg, de psychische kant, de sociale kant en de zingevingsproblematiek. En de schrijvers besteden aandacht aan Advance Care Planning (ACP): een serie van gesprekken tussen de patiënt, de naasten en de betrokken zorgverlener(s), persoonlijk en intiem over iemands wensen, verlangens en grenzen. Een makkelijk geschreven, waardevol en informatief boek wat eigenlijk voor iedereen van belang is!
Rouw over verlies van je broer of zus
1: Broers rouwen ook – Verhalen van broers over verlies van een broer of zus.
In dit boek komen de broers aan het woord. Zij zoeken balans in hun leven nadat hun broer of zus overleden is. Ieder verhaal is anders van toon en stijl; het zijn persoonlijke verhalen die aan ons onthuld worden. Hieruit blijkt dat als je een broer of zus verliest, dit je hele gedachten- en gevoelswereld overhoop kan halen. En dat er veel liefde tussen broers en zussen blijft bestaan, ook na het overlijden. In dit boek zul je, als broer, veel van de gedachten, gevoelens en ervaringen die in de verhalen naar voren komen, gaan herkennen.
2: Als je een broer of zus verliest
Als in een gezin een kind overlijdt, gaat de aandacht voornamelijk uit naar het verdriet van de ouders en/of de partner van de overledene. Voor de andere kinderen uit het gezin, de broers of zussen van het kind dat overleden is, wordt in het algemeen weinig aandacht besteed. Het is een vergeten vorm van rouw. In dit boek wordt met verhalen van intussen volwassen broers en zussen, die op jeugdige leeftijd hun broertje of zusje verloren hebben, hierover verteld. Het gaat niet alleen over pijn hoe het gegaan is, maar het gaat ook over hoe deze broers en zussen hun leven weer hebben opgepakt. Indrukwekkend voor iedereen die hiermee te maken krijgt, maar ook zinvol voor mensen van wie de broers en zussen nog leven, omdat je hierdoor (nog) meer waardering gaat krijgen over de bijzondere band die je als broers en zussen met elkaar hebt.
Als je een broer of zus verliest heeft dit een enorme impact op het gezin. Tieners en jongeren willen liever niet hun ouders niet belasten met het verdriet dat zij hebben. Ouders hebben het immers als zwaar genoeg. In dit prachtige boek vertellen tieners en jongeren vertellen over hun overleden broertje of zusje. Hun algehele conclusie is dat praten helpt, omndat het de herinnering ook levend houdt. Door deze verhalen op te schrijven, worden de herinneringen ook behouden. De bang met hun broer of zus blijft immers altijd en is nooit voorbij.
Rouw na zelfdoding
Marieke Foppen en Marieke van Lierop
1: Leven in de rouwerij. De zoektocht na verlies en zelfdoding
Dit eigentijds uitziend boek richt zich op een doelgroep waar normaliter weinig aandacht voor is: jonge weduwen. Beide schrijfsters vertellen hun ervaringsverhaal, nadat ze op jonge leeftijd (25 en 30 jaar) hun partner verloren na zelfdoding. Deze widowchicks (zoals ze zichzelf noemen), nemen je mee in hun achtbaan van rouw. Het biedt herkenning, hoop en een glimlach (want er wordt ook humor in gebruikt!), voor iedereen die rouwt. Als kers op de taart hebben ze een aantal experts, waaronder Manu Keirse en Riet Fiddelaers-Jaspers, gevraagd om een bijdrage aan een hoofdstuk te schrijven. Ieder vanuit zijn of haar eigen expertise.
Overigens organiseren deze widowchicks de afgelopen jaar een dag voor jonge weduwen. Voor meer informatie, kijk op widowchicks.nl
2: Geen pijn geen angst geen leven
Een aangrijpend boek waarin Stanneke, psychiater en moeder van drie kinderen, vertelt over haar gezin en dochter Jitske. Jitske raakt op 16- jarige leeftijd in een diepe depressie. Een opname is onafwendbaar, waarin Jitske zichzelf beschadigt, wacht op passende medicatie en last heeft van suïcidaliteit, Uiteindelijk besluit Jitske zelf een einde aan haar leven te maken. In het eerste deel vertelt Jitske op een indringende wijze het leven van Jitske, en met name de laatst tien maanden.
In deel 2 blikt Stanneke als psychiater terug. Dit boek is zeer waardevol voor hulpverleners, (huis)artsen, leraren en ouders van jongeren die hun kinderen door suïcide kwijtgeraakt zijn.
3: Jolien van der Kooij – Wouter de Jonge
Dit boek hoopt antwoord te geven op vragen over wat er met je gebeurt nadat je kind, je partner, je vader of moeder, een broer, zus of hele goede vriend zichzelf om het leven brengt. Er staan zestig brieven in van mannen en vrouwen die in het verleden met zelfdoding van een dierbare te maken hebben gehad die gericht zijn aan een lotgenoot. Ze hopen lotgenoten te helpen door hun eigen ervaring te delen. Deze brieven gaan over hun verdriet en liefde, woede en respect, wanhoop en hoop. Het geeft een intieme inkijk in het leven en inzicht in alle emoties, kwetsbaarheid, kracht en veerkracht die daarmee gepaard gaan. Het is een boek om steeds weer even ter hand te nemen. Een aanrader voor wie steun zoekt én voor mensen in de omgeving die steunend willen zijn, omdat het handvatten bevat om helpend voor de nabestaanden te kunnen zijn.
Dichtbundels over rouw
In dit boek geeft Floortje Agema in verhalen en gedichten woorden aan de heftige gevoelens die voorbij komen als je in de rouw bent. De verhalen spreken tot de verbeelding, bieden troost en houvast. Echt een aanrader voor iedereen die van mooie gedichten en verhalen houdt en zeker voor mensen die zich bezighouden met het begeleiden van zowel volwassenen als kinderen in verliessituaties.
Juul Henkens
2: Vleugelgedichten- rauwe flarden over rouw
In deze dichtbundel die in november 2022 uitkwam, vind je korte gedichten die het gevoel van rauwe rouw mooi uitdrukken. Gevoelens die ik zelf zo goed herken uit mijn eigen rouwproces, maar waarvan ik denk dat anderen er zich ook in zullen herkennen. Zoals: ‘ je bent overal, en toch zo nergens’ of ‘ ik ben moe, moe van alle tranen, moe van het gemis, moe van eigenlijk alles wat er opeens niet meer is’. Deze bundel zou je op je nachtkastje kunnen leggen om er telkens weer opnieuw in te bladeren. Een paar gedichtjes te lezen, om vervolgens met een rustig(er) hoofd te kunnen gaan slapen.
Rouw bij mannen
Iedereen gaat op zijn eigen manier met verlies om. Maar de manier waarop vrouwen met verlies omgaan, verschilt met de wijze waarop mannen rouwen. Vaak heeft dit te maken met de boodschappen die mannen hebben meegekregen vanuit het gezin van herkomst. Daar waar vrouwen geneigd zijn tot praten en delen, is verlies van controle voor een man het meest frustrerend. Menig man valt terug op destructief gedrag en isolement ligt op de loer. In dit boek staan waardevolle lessen en inzichten, gebaseerd op de rijke ervaring die de auteurs hebben met mannen die met verlies zijn geconfronteerd. In het boek worden voorbeelden beschreven van mannen die zich lieten interviewen over dit onderwerp. Het is een toegankelijk boek en zal ‘de man’ aanspreken op zijn emotie zonder zijn ‘man zijn’ aan te tasten.
Rouwboeken voor hulpverleners
Riet Fiddelaers-Jaspers en Sabine Noten
1: Herbergen van verlies – Thuiskomen in het land van rouw
Dit boek is een boek voor rouwbegeleiders. Er wordt veel aandacht besteed aan de invloed van hechting op (latere) rouw. Leven houdt (gebrek aan) liefde in. In het leven leid je ook verliezen en daardoor kunnen allerlei gevoelens gaan opspelen. In het boek wordt in duidelijke bewoordingen uitgelegd hoe onze hersenen en lichaam kunnen reageren op eventuele spanning die verlies kan veroorzaken. Maar met name wordt de wijze waarop de ziel wordt geraakt bij rouw helder uiteengezet. Wat mij meteen aansprak in het boek is de ‘warme’ en erkennende benadering van alle gevoelens en gedragingen die gepaard kunnen gaan als je in de rouw bent. Die warmte uit zich in het woordgebruik wat helder en concreet is, de gedichten en uitspraken die de teksten ondersteunen, de kleuren en tekeningen. Daarnaast eindigt elk hoofdstuk met werkvormen voor de begeleiding, die praktisch toepasbaar zijn.
2: Met mijn ziel onder de arm – Tussen welkom heten en afscheid nemen
In dit prachtige boek over rouw staat de verliescirkel centraal. Hiermee worden alle rouwaspecten belicht, maar ook de elementen die de het rouwproces stagneren. Rouw hoort bij het leven en daarom heeft iedereen ermee te maken. Dit boek geeft je handvatten meer over rouw te weten te komen. Wat daarbij helend werkt is mijns inziens het inzicht dat rouw en verdriet verbonden is met liefde en liefhebben. Riet Fiddelaers beschrijft in de juiste bewoordingen de gevoelens die leven in iemand die te maken heeft met verlies. Daarmee vind je in dit boek herkenning en erkenning. Het kan de opening zijn om het verdriet in jezelf toe te laten en daarmee de liefde weer te kunnen laten stromen.
Als jongeren een dierbare verliezen door de dood, dan tonen zij kwetsbaarheid maar ook veerkracht. De reactie en steun van de omgeving, familie, vrienden, school, collega’s is erg belangrijk. In dit handboek worden handvatten gegeven om jongeren van ca. 12 tot 20 jaar te begeleiden bij verlies en rouw. Zowel praktisch als via achtergrondinformatie. De informatie wordt afgewisseld met persoonlijke teksten waarin jongeren zelf aangeven waar behoefte aan is. Dit boek is heel geschikt voor hulpverleners en opvoeders van jongeren van ca. 12 t/m 20 jaar.
Rouw voor kinderen en jongeren na een echtscheiding
Marsha Pinedo en Petra Vollinga
Aan alle gescheiden ouders – leer kijken door de ogen van je kind
In dit boek komen kinderen zelf aan het woord. Zij vertellen persoonlijke verhalen die iedere ouder zullen raken: wat maken zij mee, wat voelen en denken zij? Deze kinderen openen de ogen van ouders op een indringende manier. Behalve hun persoonlijke ervaringen worden tips, adviezen en oefeningen van deskundigen gegeven waar je meteen iets mee kunt. Dit allemaal met als doel dat je kinderen later kunnen zeggen dat hun ouders goed gescheiden zijn.
Bette Westera
Bette Westera en Sylvia Weve behandelen met hun gedichten en illustraties op een luchtige en speelse manier het thema echtscheiding. Ze verbeelden dit thema in brede zin, van de eerste prille verliefdheid tot de fase van scheiding en daarna nieuwe gezinssituaties (die ook voor veel plezier kunnen zorgen). Soms hoopvol, soms schrijnend, maar altijd gevoelig en origineel – de gedichten weten stuk voor stuk te troosten, te ontroeren en te verrassen. Een troostend, ontroerend en verrassend kinderboek.
In 2020 heeft dit boek De Woutertje Pietertje Prijs voor het beste Nederlandstalige kinderboek gekregen!
Mariska Klein Velderman
3. Als je ouders uit elkaar gaan
Eén op de vijf kinderen in Nederland en België krijgt te maken met de scheiding van hun ouders. Dit praktische werkboek helpt je om te gaan met de scheiding. Hoe voel jij je? Heb je misschien vragen of maak je je zorgen? Dit boek helpt je inzicht te krijgen in jouw situatie en in je gevoelens door denkvragen, oefeningen en het bijhouden van een dagboek. Dit boek geeft informatie over wat er precies gebeurt bij een scheiding en welke rechten je hebt als kind in die situatie. Ook lees je praktische tips en ervaringen van andere kinderen en jongeren die een scheiding hebben meegemaakt.
Rouw voor volwassenen na een echtscheiding
Ann van Elsen
In dit pas nieuwe boek (maart 2020) vertelt Ann Van Elsen over haar ervaring rond scheiden en nieuw samengestelde gezinnen. Als kind en als volwassen vrouw heeft Ann een scheiding doorgemaakt. Zij heeft de periode na een scheiding als een helse tijd ervaren. Ze heeft gelukkig een nieuwe liefde gevonden en is gelukkig met haar warme nest voor haar kinderen en haar ‘ pluszoon’. Met het schrijven van haar verhaal hoopt Ann mensen te steunen die in soortgelijke situaties zitten. Als gescheiden ouder krijg je te maken met allerlei uitdagingen, zoals op een nette manier scheiden, single zijn, een nieuwe liefde toelaten, de keuze of je wel of niet nog een kind wil. In dit boek vind je tips en herkenbare getuigenissen. Volwassenen en ook jongeren vertellen hoe zij deze ervaring beleefd hebben.