Wat is ontrouw?
Een definitie voor ontrouw is moeilijk te geven, omdat het voor ieder stel anders is. Ben je ontrouw als je met een ander dan je partner het bed deelt of ga je vreemd als je in je eentje porno kijkt? Ben je ontrouw als je nog contact hebt met je ex of ga je over de grens als je nog op Tinder kijkt terwijl je een relatie hebt?
De kern van ontrouw of vreemdgaan in de tegenwoordige tijd is dat gaat om bedrog en schending van vertrouwen. We verwachten dat onze partner zich gedraagt naar onze gemeenschappelijk opgestelde regels.
Bouwstenen van ontrouw
- Het vindt in het geheim plaats
- Er is sprake van erotische aantrekkingskracht. Een verhouding is altijd erotisch, maar hoeft niet per se gepaard te gaan met seks.
- Er is sprake van emotionele betrokkenheid. Emotionele betrokkenheid moet je zien als een spectrum met 2 uitersten. Aan de ene pool is er helemaal geen sprake van emotionele betrokkenheid (het betekende niets!). Aan de andere pool is er sprake van heel veel emotionele betrokkenheid omdat het om een liefdesaffaire gaat.
Vreemdgaan gaat om begeerte. Doordat je je bijzonder en erkend voelt. Je hebt een band met die ander en krijgt aandacht. Daardoor kun je het gevoel krijgen dat je weer leeft en voel je je opgeladen.
Oorzaken ontrouw
Ontrouw kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:
- Je voelt je eenzaam in de relatie met je partner.
- Je seksleven is sinds jaren uitgeblust.
- Je seksuele voorkeur kun je niet met je partner delen.
- Je voelt je in je relatie verwaarloosd, dwz je mist aandacht, waardering of emotionele diepgang.
- Je hebt spanning in je leven nodig.
- Je voelt dat je je jeugdigheid, je energie hebt verloren.
- Smachten naar aandacht.
- Teveel drank.
Problemen in de relatie hoeven niet per se de reden te zijn dat mensen vreemdgaan. Ook mensen die zich gelukkig voelen in hun relatie kunnen vreemdgaan. Maar waarom dan?
Ontrouw: zoektocht naar identiteit
Eén onderwerp keert altijd terug als mensen gevraagd worden wat de reden is dat ze vreemd zijn gegaan. En dat is dat men zich afvroeg: wie ben ik nu eigenlijk? Ze waren op zoek naar hun identiteit. Deze identiteit kan gedurende de tijd verloren zijn gegaan.
Als je je bijvoorbeeld altijd hebt aangepast aan de ander of jezelf hebt weggecijferd, weet je op den duur niet meer wie jij bent en wat jij wil. Het kan ook zijn dat je behoeftes in de loop van de jaren veranderd zijn. Aanleiding hiervoor kan zijn dat je (moeilijke) hebt dingen meegemaakt, waardoor je nieuwe inzichten gekregen hebt.
Het kan ook zijn dat je jezelf meer ontwikkeld gedurende de jaren en er zijn nieuwe dingen op je pad gekomen. Dan kun je je afvragen: wie ben ik geworden? Wie is die nieuwe zelf? Waar heb ik nu behoefte aan? Wat zijn mijn verlangens of wat heb ik nu (in een relatie) nodig?
Door de verhouding hebben deze mensen zichzelf beter leren kennen. Echter voor de partners die bedrogen zijn, kan het voelen dat deze ontdekkingstocht van de ander naar diens identiteit egoïstisch en verkeerd is. Die partner heeft immers door de ontrouw pijn of verdriet.
3 tips bij ontrouw
Ik geef hier 3 tips die kunnen helpen bij ontrouw, waar ik verder in dit artikel op inga:
- Zie ontrouw als een gebeurtenis in jullie leven samen, niet als dé allesbepalende gebeurtenis
- Accepteer dat het leven gepaard gaat met onzekerheid; probeer zo min mogelijk restricties op te leggen aan je partner
- Spreek open je gevoelens en verlangens uit naar elkaar en respecteer elkaar daarin
Hoe kun je relatieproblemen na ontrouw oplossen?
Het is in alle gevallen waar ontrouw plaats heeft gevonden van essentieel belang om te begrijpen waarom de ontrouw plaatsvond. Dit is voor zowel stellen die besluiten uit elkaar te gaan als om stellen die hun relatie weer nieuw leven willen inblazen.
Relatietherapeut Esther Perel heeft een eigen praktijk en ruime ervaring in het begeleiden van koppels waarbij sprake is geweest van ontrouw. In haar boek ‘Liefde in verhouding’ beschrijft zij dat stellen die bij elkaar blijven na een affaire in 3 types te onderscheiden zijn:
- Partners die in het verleden blijven steken
- Partners die zichzelf ophijsen en het achter zich laten
- Partners die zichzelf en de relatie opnieuw ontdekken en een betere band opbouwen.
Partners die in het verleden blijven hangen
Deze partners houden elkaar na jaren gevangen in het herhalen van dezelfde krenkingen, dezelfde verwijten en geven elkaar steeds de schuld van hun lijden. Bij iedere botsing wordt de affaire erbij gehaald als een stok om mee te slaan. De partner die vreemdging kan nooit voldoende spijt betuigen. Deze partners lopen op hun tenen bij elkaar.
Partners die de affaire achter zich kunnen laten
Deze koppels hechten waarde aan beloften en het leven wat ze samen gecreëerd hebben. Ze geven om elkaar en willen datgene wat ze opgebouwd hebben (gezin, vriendschappen) behouden. Deze relaties vallen terug op hoe het was voor de affaire zonder dat de relatie wezenlijke verandering ondergaat.
Voor deze partners is vertrouwdheid belangrijker dan de spanning en seksuele passie die een affaire met zich mee kan brengen. Voor hen is toewijding aan gezin en gemeenschap iets wat groter is dan henzelf.
Partners die zichzelf en de relatie opnieuw ontdekken
Deze stellen gaan de ontrouw zien als een gebeurtenis in hun leven samen, niet als dé allesbepalende gebeurtenis. Hoe zeer deze gebeurtenis ook pijn doet, het is een zaadje geweest van iets positiefs.
Natuurlijk zet de ontrouw ook deze relatie op zijn kop, maar deze stellen hebben een vermogen om hun gevoelens naar elkaar te uiten en te accepteren. Ze kunnen het verdragen te horen van elkaar welke betekenis de ontrouw voor eenieder heeft gehad. Ook al is dit soms pijnlijk om te horen. Deze stellen accepteren de onzekerheid die ontrouw in een relatie met zich meebrengt. In de communicatie gebruiken zij minder termen zoals goed en fout. Dit zorgt ervoor dat zij elkaar beter vanuit mildheid kunnen zien.
Je relatie beschermen tegen ontrouw
Je bent geneigd om je relatie te beschermen tegen affaires. Natuurlijk! De vraag is alleen of je dit bereikt door elkaar allerlei restricties op te leggen. Zoals verbieden van vriendschappen met de andere sekse, elkaar controleren, alles samendoen, verbreken van het contact met exen, verbieden om naar porno te kijken. In de praktijk blijkt dat al deze veiligheidsmaatregelen een averechts effect kunnen hebben. Het geeft namelijk onvrijheid en het gevoel niet meer jezelf te kunnen zijn.
Leren leven met onzekerheid
We verlangen weliswaar naar vastigheid en zekerheid, maar we hebben nooit de garantie dat we dat ook krijgen. We moeten leren leven met onzekerheden, de verleidingen, de fantasieën van onszelf en die van onze partner. Stellen die open en eerlijk kunnen praten met elkaar over hun verlangens, ook als die niets met elkaar te maken hebben, komen nader tot elkaar.
Partners die elkaar opnieuw leren ontdekken geven hier vorm aan. Zij hebben gesprekken met elkaar die ze nooit hadden voor de affaire. Dit zijn open, kwetsbare en riskante gesprekken die nieuwsgierig maken naar iemand die vertrouwd is, maar waar ze tegelijkertijd nieuwe dingen van horen.
Wanneer we waarde hechten aan elkaars vrijheid binnen de relatie, zijn we minder geneigd te zoeken naar vrijheid buiten de relatie om.
Hoe zit het dan met het vertrouwen?
Als stellen besluiten om met elkaar verder te gaan na de affaire, merken ze op dat vertrouwen niet zozeer op het voorspelbare berust, maar eerder op de vraag hoe je omgaat met onvoorspelbaarheden. Namelijk kun je elkaar vertrouwen als er onverwachts iets gebeurt?
Voorbeeld: De collega van de ontrouwe partner vraagt om een rit naar huis omdat de fietsband lek is. Hoe ga je hiermee om?
Of: Je partner gaat met een vriend iets drinken in een café en ziet daar een leuke verschijning… Wat nu?
Het verbodene blijft aantrekkelijk voor iedereen. Echter kun je er als koppel voor kiezen de verleiding van het verbodene niet te negeren. Je kunt de intensiteit van de verleiding verminderen door binnen de eigen relatie de behoeften te bevredigen. Dit versterkt de band van het koppel en wanneer de band sterker is, is men minder geneigd om vreemd te gaan.
Meer weten over relaties en vreemdgaan?
Hieronder beveel ik een aantal boeken aan
- Hoe overleef je een liefdesaffaire, A. Vansteenwegen en M. Luyens
- De duivelsdriehoek – Over de gevaren en verleidingen van het vreemdgaan, C. Roodvoets, Altamira-Brecht.
- Over liefde en spel – Overspel en liefde, C. Van Den Kommer, Spectrum.
- Liefde in verhouding, Esther Perel
Andere boeken over relaties en hoe je die kan verbeteren zijn:
- Hou me vast – Zeven gesprekken voor een hechte(re) en veilige relatie, S. Johnson,
- Onze liefde – Hoe elkaar terug te vinden en niet meer kwijt te raken, Ingeborg Bosch
- Verslaafd aan liefde – De weg naar zelfacceptatie en geluk in relaties, J. Geurtz
- Erotische intelligentie, kun je verlangen naar iets wat je al hebt?, Esther Perel
- Omgaan met relatieproblemen, Jean-Pierre van de Ven
- Van elkaar houden zonder jezelf te verliezen, H en S. Stone
Kom je er samen niet uit?
Als je te maken hebt met relatieproblemen door ontrouw of vreemdgaan en je komt er samen niet uit, kun je in relatietherapie gaan.