Wat is rouwen?

Rouwverwerking

Rouwverwerking is geen ziekte, het is de normale aanpassing aan een verlies. Je staat voor de taak je verwachtingen, je heden en toekomst aan te passen aan de nieuwe situatie waarin die diegene of datgene wat je verloren bent er niet meer zal zijn.

Rouw kost tijd. Tijd waarin je je leven opnieuw moet inrichten. Maar ook tijd die nodig is om bij te komen na een intensieve en emotionele periode die vooraf gegaan kan zijn aan het verlies dat je nu moet dragen.

Rouwen kan ook verwarrend zijn. Bijvoorbeeld doordat er sprake kan zijn van opluchting terwijl je iets verloren hebt wat je eigenlijk het liefst had willen behouden. Rouwen is dan ook meer een proces van aanpassen aan een nieuwe situatie waar je niet zelf voor gekozen hebt. Rouw legt beslag op je leven, het is niet even stop te zetten omdat je andere dingen te doen hebt. Het is er en zit in iedere vezel van je wezenlijke zelf.

Rouwen is een werkwoord

Met rouwverwerking heb je de taak om het verlies te erkennen en te aanvaarden. Je moet leren accepteren dat jouw wereld is veranderd. Belangrijk hierbij is dat je echt afscheid neemt. Dat doet pijn en die pijn laat zich in vele gevoelens zien.

Van belang is dat alle gevoelens en reacties er mogen zijn. Het is namelijk nodig om je aan te passen aan het leven van nu. Jij gaat verder met het gemis én de herinneringen. Alles moet weer een plaats krijgen in een leven dat niet meer hetzelfde is. In dit nieuwe leven moet het verlies ook emotioneel een plek krijgen. Je neemt je verdriet én je geluk. Steeds weer opnieuw.

Rouwtaken

Riet Fiddelaers-Jaspers is een rouwexpert en noemt de fases in het rouwproces taken omdat het proces volgens haar rouwarbeid is. Iets waar je actief mee aan de slag kan maar soms ook even kan laten liggen.

• leren omgaan met verdriet en rouw (ontmoeten)
• beseffen dat het echt gebeurd is, dat het echt waar is (erkennen)
• omgaan met een warboel aan gevoelens (herkennen)
• verder leven met je gemis én je herinneringen (verkennen)
• opnieuw je leven oppakken; het verlies krijgt een plek in je hart (verbinden)

(uit: herbergen van verlies; R. Fiddelaers-Jaspers en S. Noten)

Met rouwen ben je nooit helemaal klaar. Het is te vergelijken met een wond. Na een tijd komt er een litteken, wat altijd bij je blijft. Het ís er en je kunt ermee leven. De scherpe kantjes gaan er na een tijdje af, maar helemaal over zal het niet gaan. Je kunt naderhand de gedachte krijgen dat het ergste wat je kon overkomen, hebt overleefd. En dat je klaar bent om het leven weer op te pakken.

Gevoelens bij rouw

De gevoelens die bij rouw voorkomen zijn divers en vaak onvoorspelbaar. Soms ben je intens verdrietig, soms verdoofd, dan voel je je weer schuldig. Ook het gevoel in de steek gelaten te zijn en boosheid komen vaak voor.

Klachten die veel voorkomen bij rouw zijn verdriet en een gevoel van eenzaamheid. Je voelt je somber en je ziet op tegen de toekomst. Ook zijn er gevoelens van lusteloosheid en vermoeidheid. Je hebt minder plezier in het leven. Als je iets ziet of hoort wat met het verlies te maken heeft, roept dat heftige emoties bij je op. Je droomt erover.

Blijf je maar intens verdrietig? Voelt het alsof het leven geen zin meer heeft zonder je dierbare? Heb je het gevoel dat je niet verder komt?  Soms verloopt de verwerking van een verlies te moeizaam of merk je dat je vastloopt. Dan kan er sprake zijn van gestagneerde rouw.